John Forbes Nash Jr., modern ekonomiyi yeniden şekillendiren matematikçi ve oyun teorisyeni. Olağanüstü zekası ve sıra dışı düşünce yapısı, onu bilim tarihinin unutulmaz isimlerinden biri haline getirdi. Ancak hayatı, akademik başarılarla dolu olduğu kadar zihinsel mücadelelerle de sınandı. 1950’li yıllarda şizofreni teşhisi konan Nash, yıllarca bu hastalıkla yaşadı; gerçeklik ve hayal arasındaki çizgiyi bulmaya çalıştı.
Princeton Üniversitesi’nde yazdığı doktora tezi, bugün Nash Dengesi olarak bilinen teoriyi dünyaya kazandırdı. Bu teori, bireylerin birbirlerinin stratejilerini dikkate alarak aldığı kararları inceleyen bir matematiksel modeldi. Nash Dengesi, sadece ekonomide değil, biyoloji, siyaset ve yapay zeka gibi çok çeşitli alanlarda devrim yarattı. Teorisi, modern oyun teorisinin temel taşlarından biri oldu ve Nash’i, 1994 yılında Nobel Ekonomi Ödülü ile taçlandırdı.
Nash’in akademik yükselişi, gençlik yıllarında baş gösteren zihinsel rahatsızlığı nedeniyle uzun bir süre kesintiye uğradı. Yine de, “aklın mucizesi” denebilecek bir azimle bilim dünyasına dönüş yaptı. Princeton Üniversitesi’nde bir dönem “Hayalet” olarak anılan Nash, zihinsel rahatsızlığını yendiği yıllarda yeniden matematik dünyasının dikkatini çekmeyi başardı.
Hayatı, 2001 yılında vizyona giren A Beautiful Mind (Akıl Oyunları) filmiyle beyaz perdeye taşındı. Film, Nash’in bilimsel başarılarını ve şizofreni ile mücadelesini etkileyici bir şekilde anlatarak dünya genelinde büyük ilgi uyandırdı. Filmin başarısı, Nash’in hikayesini akademi dışındaki milyonlarca insanla buluşturdu ve ona duyulan saygıyı bir kez daha perçinledi.
Ancak Nash’in hikayesi yalnızca bilimsel başarılarından ibaret değildi. 1950’lerde MIT’de matematik profesörü olarak çalışırken, “Parlak Deli” lakabıyla anılmış ve meslektaşlarını hem dehasıyla hem de garip davranışlarıyla şaşırtmıştı. Zihinsel mücadelesinin ortasında bile, matematik dünyasına kattığı fikirler ve katkılar kesintisiz devam etti.
2015 yılında eşi Alicia ile birlikte geçirdiği bir trafik kazasında hayatını kaybeden Nash, bilim dünyasında derin bir iz bıraktı.
